De Israëlische staatsman David
Ben-Goerion heette oorspronkelijk David Grün en werd geboren te Plonsk, Polen,
op 16 oktober1886. Hij overleed te Tel Aviv op 1 december 1973.
Ben-Goerion
organiseerde reeds jong in zijn geboortestad een afdeling van de
socialistisch-zionistische beweging (Poalei Zion) en gaf zijn
universitaire studie op om zich als pionier in Palestina te vestigen (1906). Hij
streed daar voor een specifiek joodse organisatie, vrij van de toen sterke
invloeden van de Russische revolutionaire beweging, en werkte als arbeider. In
1911 werd hij naar Constantinopel gestuurd om rechten te studeren. Bij het
uitbreken van de Eerste Wereldoorlog keerde hij naar Palestina terug maar werd
gearresteerd en door de Turkse regering verbannen. In 1915 kwam hij naar de
Verenigde Staten, waar hij in 1917 de pioniersorganisatie Hechaloets
hielp stichten. Hij nam dienst in het joodse legioen ter bevrijding van
Palestina, waar hij in 1918 aankwam.
Als voorstander van de eenheid van de arbeidersbeweging had hij een groot
aandeel in de oprichting van de machtige vakvereniging, de Histadroet
(1921), en de grootste socialistische partij, Mapai (1930). Als
secretaris van de steeds groeiende Histadroet (1921–1935) bepaalde hij de
economische en de politieke richtlijnen van deze organisatie. Ook in de
zionistische wereldorganisatie had hij een leidende rol. In 1933 werd hij lid
van de executieve van de zionistische wereldorganisatie en in 1935 voorzitter
van de Jeruzalemse afdeling. Zijn speciale belangstelling had, vooral na de
onlusten van 1936, de verdediging ( hagana).
Hij verzette zich tegen de Engelse Palestina-politiek en drong steeds krachtiger
aan op de onmiddellijke verlening van autonomie aan de joodse bevolking van
Palestina.
Na de uitschakeling van Chaim Weizmann, wiens conciliante houding hij als een
gevaar voor de zionistische beweging beschouwde, werd hij in 1946 de
feitelijke leider van het zionisme. Hij zette de politiek van non-coöperatie
met de Engelsen door, maar bereidde tegelijk de strijd tegen eventuele Arabische
aanvallers voor. Toen in november 1947 het delingsbesluit van Palestina door de
Verenigde Naties werd aangenomen, stelde hij een voorlopige regering samen en
riep op 14 mei 1948 de joodse staat uit.
Van 1948 tot 1953 was hij minister-president en minister van Defensie, in
februari 1955 kwam hij terug als minister van Defensie en in november 1955
tevens als minister-president. Kort daarna vond onder zijn leiding de
Sinaï-campagne tegen Egypte plaats. In 1960 raakte hij in conflict met een groot
aantal van zijn partijgenoten, dat ten slotte leidde tot zijn aftreden (1963) en
later tot zijn uittreden uit Mapai en de oprichting van een nieuwe partij onder
zijn leiding (1965).
Dank zij zijn visionaire leiding, wilskracht en besluitvaardigheid genoot hij in
Israël een vrijwel onbetwist gezag, dat later echter, vooral door een
meedogenloze strijd tegen zijn politieke tegenstanders, ondermijnd werd.
Ben-Goerion was een vruchtbaar schrijver, die ook over de bijbel en filosofie
publiceerde. |
|
|
|