 Dokter
Jonas Salk maakte op 26 maart 1953 bekend dat hij een preventief vaccin tegen
polio (of kinderverlamming) had ontwikkeld en met succes had getest.
Dit zegt ons waarschijnlijk in de 21ste eeuw niet zoveel, maar halfweg de 20ste
eeuw was polio
één van de meest gevreesde ziektes, waar er tot in 1953 geen afdoend vaccin voor
bestond. Dit vaccin gaf de ontvanger immuniteit tegen polio, en is de reden dat
de ziekte die eens zo werd gevreesd bijna niet meer voorkomt.
Jonas Edward Salk werd geboren op 28 oktober 1914 in New York City en werd
professor aan de universiteit van Pittsburgh. Het Salk Institute in La Jolla,
Californië is naar hem vernoemd.
Oorspronkelijk werkte hij aan een anti-influenza-vaccin (griepvaccin)
tijdens de jaren veertig, wat leidde tot de ontdekking van het poliovaccin.
Tegen het midden van de jaren vijftig was het vaccin wereldwijd verspreid,
waardoor kinderverlamming grotendeels kon worden voorkomen.
Het vaccin tegen kinderverlamming (poliomyelitis) wordt ook het Salkvaccin
genoemd. Het wordt bereid door poliovirus te doden met chemische
middelen. Het bevat alle drie typen van het virus. Meestal wordt het vaccin
heden ten dage gecombineerd met het difterie-, kinkhoest- en tetanusvaccin (DKTP).
Daarnaast bestaat nog het Sabinvaccin waarbij van een verzwakt,
levend virus gebruik wordt gemaakt. De persoon die dit vaccin ontwikkelde is
Albert Sabin. Jonas Salk overleed op 23 juni 1995.
De ziekte poliomyelitis bij de homo sapiëns kent een lange geschiedenis. Een
klinische beschrijving van het ziektebeeld was bijvoorbeeld al te zien op
grafstenen van de oude Egyptenaren (1500 v. C.). De definitieve introductie van
poliovaccins vanaf 1955 was echter zo succesvol dat de World Health Assembly in
1988 besloot tot wereldwijde uitroeiing van polio. Deze uitspraak heeft
vervolgens geleid tot een immense uitbreiding van inspanningen op het gebied van
vaccinatie en surveillance. De poliovaccins die tot deze ontwikkelingen
aanleiding hebben gegeven zijn het geïnactiveerde poliovaccin (IPV), ontwikkeld
door Jonas Salk, en het levende orale poliovaccin (OPV), ontwikkeld door Albert
Sabin. Deze mannen voerden in de jaren vijftig een bittere strijd die er mede
toe geleid heeft dat verschillende landen voor de verschillende vaccins kozen.
OPV had als voordeel dat de replicatie van het vaccinvirus tot een betere
immuniteit op slijmvliezen leidde en dat het virus zich ook kon verspreiden naar
niet gevaccineerde individuen. Bovendien was OPV goedkoper dan IPV. Om deze
redenen kozen veel landen voor de vervanging van IPV door OPV. |
|
|
|
