| |
Rugpijn, wat is er mis?
Rugpijn kan op vele manieren ontstaan.
Er zijn dan ook verschillende soorten pijn te
onderscheiden.
De meeste rugklachten zijn niet specifiek.
Vaak zijn deze klachten het gevolg van spanning(en) in
één of meerdere ligamenten, of spieren die hechten aan
de wervelkolom.
Dit kan voorkomen bij een slechte houding, maar u kunt
ook rugpijn krijgen als u onder stress komt te staan.
Spit of lumbago is vaak een plotseling
hevige pijn in de lendestreek en het gevolg van
uitgerekte spieren, spierkramp of scheurtjes in spieren
en/of ligamenten.
Beschadiging van één of meerdere tussenwervelschijven is
een veel voorkomende oorzaak van rugklachten.
Zo kan de tussenwervelschijf bij een plotselinge
beweging scheurtjes vertonen, hetgeen pijn veroorzaakt.
Bij het ouder worden neemt de veerkracht van de
tussenwervelschijf af.
Deze wordt minder soepel en het geleiachtige centrum kan
gaan uitpuilen en op een zenuw drukken.
Men spreekt dan van een (discus)-hernia.
De pijn die dan ontstaat kan langs de achterzijde van uw
been uitstralen.
Een ander woord hiervoor is ischias.
Ook als door andere oorzaken een zenuw bekneld raakt kan
ischias ontstaan, bijvoorbeeld als gevolg van een
veranderde lichaamshouding bij zwangerschap.
In ernstigere gevallen kan de gelei door het kapsel
breken en op het ruggemerg drukken.
Dit kan een doof gevoel geven en/of spierzwakte.
Als de tussenwervelschijven hun veerkracht hebben
verloren vernauwt de ruimte tussen de wervels.
Door deze vernauwing ontstaat een extra druk op de
wervelkolom, tussenwervelschijven, ligamenten en
spieren.
De soepelheid van de wervelklolom neemt af.
Soms kunnen er botachtige uitgroeiingen op de wervels of
langs de randen van de tussenwervelschijven ontstaan.
Deze kunnen dan een pijnlijke druk uitoefenen op de
zenuwen.
De medische naam voor de verharding en verstijving van
de wervelkolom is spondylose.
Artrose, een reumatische aandoening waarbij het
gewrichtskraakbeen in kwaliteit achteruit gaat, kan
rugklachten veroorzaken.
De 'versleten' wervels kunnen de schokken van een
beweging minder goed opvangen en dit veroorzaakt pijn.
Naast deze vormen en oorzaken van rugpijn zijn er nog
allerlei andere omstandigheden die aanleiding kunnen
geven tot rugklachten.
Sommige, zoals aangeboren afwijkingen en zijdelingse
kromming van de wervelkolom (scoliose) zijn zeldzaam.
Andere, zoals prostaatafwijkingen, komen meer voor.
In Nederland vormen de verschillende vormen van rugpijn
een groot probleem voor de gezondheid.
Tenminste één op de vijftig mensen heeft rugklachten.
Daarmee zijn rugaandoeningen de grootste oorzaak van het
ziekteverzuim.
Klachten, hoe merkt u dat?
Rugpijn kan langzaam of plotseling ontstaan en gaat
meestal gepaard met stijfheid.
Soms is de pijn constant.
De pijn kan ook optreden als u een bepaalde houding
aanneemt.
Hoesten, niezen en draaien van de rug maken de pijn
meestal erger.
Soms zit de pijn maar op één bepaalde plek.
Dit is bijvoorbeeld het geval bij spit, waarbij de pijn
zo hevig kan zijn dat u bepaalde bewegingen niet meer
kunt uitvoeren.
Een brandende pijn die door uw billen, langs de
achterkant van uw dijbeen naar uw enkels schiet is
kenmerkend voor ischias.
Als u een discus-hernia hebt in uw nek, kan het zijn dat
u de volgende dag wakker wordt met een pijnlijke,
verdraaide nek.
Ook kunt u tintelingen voelen in uw armen.
Als de discus-hernia lager in de wervelkolom zit kan de
pijn geleidelijk aan ontstaan en plotseling erger worden
als u bijvoorbeeld iets wilt optillen.
Een discus-hernia van de tussenwervelschijven in de
lende kan klachten geven die lijken op spit of ischias.
Het verloop, wat zijn de risico's?
De meeste vormen van rugpijn zijn niet ernstig en gaan
bij voldoende rust vanzelf over.
Om te voorkomen dat de rugpijn vaak terugkomt of
chronisch wordt moet u er op gaan letten dat u een goede
lichaamshouding aanneemt bij lopen en zitten, op de
juiste wijze tilt en niet slaapt op een doorgezakte
matras.
Als de klachten worden veroorzaakt door artrose of
spondylose zult u uw rug moeten gaan ontzien.
Dit zijn chronische aandoeningen die samenhangen met het
ouder worden.
Zij worden ook wel slijtagereuma genoemd en zijn niet te
genezen.
U zult er steeds meer last van krijgen, maar de mate
waarin is van tevoren niet te zeggen en varieert van
persoon tot persoon.
Het grootste gevaar bij een niet of slecht behandelde
discus-hernia is dat er beschadigingen kunnen optreden
van het ruggemerg, met blijvende invaliditeit tot
gevolg.
Diagnose.
Bij veel vormen, zoals spit, volstaat lichamelijk
onderzoek.
Maar, de precieze oorzaak van rugklachten is vaak lastig
vast te stellen.
Als de pijn na een aantal dagen bij voldoende rust niet
overgaat kan de arts met rôntgenfoto's vaststellen of er
beschadigingen zijn aan de wervels of
tussenwervelschijven, zoals bij discus-hernia of
spondylose voorkomen.
Soms is inwendig onderzoek nodig om uit te sluiten dat
de pijn geen uitstraling is van bijvoorbeeld een
aandoening van de nieren of de prostaat.
Bloedonderzoek kan daarbij noodzakelijk zijn.
Slijtagereuma is niet vast te stellen met
bloedonderzoek.
Behandeling.
Ongeacht de oorzaak van uw rugklachten, is er een aantal
algemene maatregelen die u kunt nemen om de pijn te
verlichten en (indien mogelijk) de genezing te
versnellen.
Zorg voor plaatselijke warmte om de pijn te verlichten,
bijvoorbeeld met een warmwaterzak die in een handdoek is
gewikkeld of met een infrarood lamp.
Daarnaast is het belangrijk dat u uw rug voldoende rust
gunt.
Het beste kunt u plat op uw rug op een stevige matras
gaan liggen.
Veel hangt af van uw voorgeschiedenis wat uw arts verder
in uw situatie kan doen.
Uw arts zal u verder nog tips, adviezen voor oefeningen
geven.
In veel gevallen kunt u volstaan met zo nodig een
eenvoudige pijnstiller zoals aspirine of paracetamol.
Als er sprake is van verstijfde spieren of spierkramp,
zal uw arts een spierverslapper kunnen voorschrijven.
Ook kan de arts kiezen voor een zogenaamde Non Steroidal
Anti Inflammatory Drug (NSAID).
Deze middelen werken pijnstillend en ontstekingsremmend.
Dit laatste is belangrijk bij spit, waarbij door
verrekking kleine scheurtjes in de spieren en ligamenten
zijn ontstaan en deze scheurtjes roepen een ontsteking
op.
Als u een aanwijsbare pijnlijke plaats hebt in de
rugspieren, kunnen één of meerdere injecties met een
corticosteroïd snel verlichting brengen.
Als u al gedurende een langere tijd last heeft van
rugklachten, kan uw arts u verwijzen voor fysiotherapie,
manuele therapie (verschoven wervels worden weer op hun
plaats geduwd), of massage (spier-ontspanning).
Wanneer een discus-hernia de oorzaak van de klachten is,
kan de arts u doorverwijzen naar een orthopedisch
chirurg of een neurochirurg voor verder onderzoek.
De specialist kan er toe besluiten de aangedane
tussenwervelschijf te verwijderen.
De resultaten zijn meestal goed.
Ook kan het zijn dat u na de operatie nog enige tijd een
steunende gordel, korset of kraag (nek) moet dragen.
Omgaan met rugpijn.
Om te voorkomen dat uw klachten weer terugkomen of
verergeren doet u er verstandig aan op het hierna
volgende te letten:
Tillen. Buig uw rug niet, maar zak door uw knieën.
Kom omhoog vanuit uw benen en houd het voorwerp dicht
tegen u aan.
Til niet hoger dan borsthoogte.
Houding. Zorg voor een goede gestrekte rug, met
hooggeheven hoofd en ingetrokken kin.
Draag makkelijke schoenen en geen hoge hakken.
Als u veel staand werk verricht, wissel dan veel van
houding en ga met één voet hoger staan.
Voorkom dat u (veel) voorover moet buigen.
Zorg ervoor dat de werktafel op de juiste hoogte staat.
Zitten. Zorg dat uw stoel zo laag is dat u met beide
voeten op de grond steunt.
Zorg dat de lichte holte in uw rug gehandhaafd blijft en
gesteund is.
Leun stevig tegen de rugleuning van uw stoel.
Slapen. Zorg voor een stevige matras.
Slaap op uw zijde met gebogen knieën of op uw rug met
een kussen onder uw knieën.
Autorijden. Zet de stoel naar voren, zodat uw knieen
gebogen zijn en hoger staan dan de heupen.
Zit rechtop en zorg ervoor dat uw armen gebogen zijn als
u het stuur vastpakt.
U zit dan voldoende ver naar voren.
Blijf niet te lang in de auto zitten.
Soms kan het nodig zijn dat de opstelling van uw
werkplek wordt aangepast.
Misschien heeft u wel een nieuwe stoel nodig.
Een ergotherapeut kan u hierbij helpen en u goede
adviezen geven.
Voor veel patiënten met (chronische) rugpijn geeft
zwemmen in verwarmd water verlichting.
Dit is ook goed voor stijve gewrichten en spieren. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
