|
Wat is Zure regen
|
zure regen of zure depositie,
verzamelnaam voor natte (regen) en droge neerslag van stoffen die een verzurende werking uitoefenen op
bodems, objecten en oppervlaktewateren. De pH van neerslag (regen, sneeuw, mist, enz.) is in evenwicht
met het kooldioxide uit de atmosfeer als deze ongeveer 5, 6 is. Verontreinigingen in de buitenlucht (zie
luchtverontreiniging) kunnen leiden tot een hoger zuurgehalte van de neerslag, dwz. een lagere pH:
in Nederland zijn waarden omstreeks pH 4 heel gebruikelijk.
1. Verzurende stoffen
Verzuurde neerslag bevat steeds een overmaat aan sulfaat- en/of nitraationen.
Daarnaast bevat de neerslag ook potentieel verzurend ammonium. Verontreinigingen als
zwaveldioxide (SO2),
ammoniak (NH3)
en stikstofoxiden (NO en
NO2) zijn de voornaamste oorzaken van de verzuring. Een belangrijke
bron van SO2-emissie is de verbranding van fossiele brandstoffen:
aardolie, aardgas en steenkool.
Hierbij moet primair worden gedacht aan de raffinaderijen en elektriciteitscentrales. Ammoniak in de
atmosfeer is afkomstig van de productie en verspreiding van dierlijke mest. Het verkeer, de
elektriciteitscentrales en verwarming van ruimten zijn de grote bronnen voor wat betreft de emissie van NO
en NO2. Daarnaast dragen geofysische processen (bijv.
vulkanisme) en biologische processen (de afscheiding van
zwaveloxide door algen ) bij aan de
vorming van zure regen. De in de praktijk geconstateerde verzuring van de bodem van bossen en natuurlijke
ecosystemen moet worden toegeschreven aan de som van ‘natte’ en ‘droge’ depositie.
2.
Gevolgen
2.1 Bouwwerken
De
verzuring van de atmosfeer heeft grote gevolgen voor het milieu en voor bouwwerken die bijv. kalksteen
bevatten.
2.2 Waterige milieus
In het milieu worden allerlei soorten organismen die slecht
tegen een zure omgeving bestand zijn, in hun voortbestaan bedreigd. Op sommige plaatsen kan daardoor een
ecologische ramp ontstaan. Met name in meren en andere oppervlaktewateren die weinig zuurbindende stoffen
bevatten, zoals in meren in Scandinavië, Canada en de Verenigde Staten en vennen in Nederland en België,
stijgt de zuurgraad dermate dat al het leven eruit kan verdwijnen. Bij daling van de pH beneden 5,5 kunnen
de gevoeligste vissoorten (o.a. zalm) zich al niet meer voortplanten en bij verdere daling wordt ook het
leven voor volwassen vissen onmogelijk. Meren waarin de pH gedaald is tot 4,6 zijn biologisch ‘dood’. De
sterfte van vis en broedsel wordt waarschijnlijk veroorzaakt doordat bij die pH giftige zware metalen en
aluminium in oplossing gaan. In Scandinavië bieden de granietachtige gesteenten geen natuurlijke
bescherming tegen verzuring (vanwege de geringe buffercapaciteit).
2.3
Bodem
Naar het zich laat aanzien zijn vele boomsoorten, vooral
naaldboomsoorten, slecht bestand tegen de verzuring van de bodem. De schimmels, waarmee zij in
symbiose leven, verdwijnen, vermoedelijk door mobilisatie van
zware metalen en aluminium, stoffen die voor de symbiontische schimmels
gevaarlijk zijn. Daardoor worden de bomen gevoeliger voor aantasting door ziekteverwekkende schimmels,
parasieten en dergelijke. Veel bossen zijn ernstig aangetast, vooral in de buurt van industriegebieden en
op plaatsen waar intensieve veehouderij bedreven wordt.
3.
Maatregelen
Op
nationaal niveau worden er door met name de Europese Unie maatregelen genomen om de gevolgen van de zure
regen te verkleinen. Door eisen te stellen aan de uitstoot van zuurvormende oxiden, door het bevorderen
van het gebruik van schonere auto's (zuiniger en uitgerust met een katalysator die schadelijke stoffen
omzet), door beperking van de intensieve veehouderij
(bron van verzuring door ammoniak) en dergelijke, proberen de overheden de verzuring een halt toe te
roepen.
|
|
|